توضیحات
پُرشمارند مقوله‌هایی که در گزارش‌های نسبتاً پرشمارِ کتاب پیشِ‌روی، به میدان آورده شده‌اند و هریک در چارچوبی که دانشمندانِ بانی آن‌ها تعیین کرده‌اند، می‌درخشند. این گزارش‌ها می‌توانند در یکی یا در هر دو پهنه‌ی علمی زیر مورد عنایتِ علاقه‌مندان قرارگیرند؛ یکی، سرفصل‌های جداگانه و دومی، در پهنه‌ی کتاب پیشِ‌روی ما. از آن رده‌ی نخست، به‌عنوان یکی از پرشمار مثال‌های پرقدر، می‌توان به زبان‌های کهن ایران اشاره‌کرد که می‌تواند به‌مثابه‌ی ابزاری برای راه‌یافتن به شالوده‌های زبان‌شناختی ایران تلقی شود (که وجه تمثیل را تا به امروز همه‌جا می‌یابیم) و دیگر، به رویدادهای تاریخی خاصی می‌توانیم بنگریم که تا امروز، به‌درستی شناخته نشده‌اند تا مگر، پژوهشگران ما بتوانند، پی‌آوردهای «جنگ چالدران»های کشور را و آمدوشدهای گذار بر خاک ایران را، چنان که باید، به میدان سنجش ببرند. در این باب، بس ضروری است که یافته‌های علمی و مدرن باستان‌شناختی کشور را به میان بیاوریم؛ که جغرافیایِ‌تاریخی ایران را وجهی نو می‌بخشند و گستره‌ی ذیغورات‌سازی در سرزمین کنونی و تاریخی ایران را به ارزیابی‌هایی نو، نیازمند می‌کنند.
بزرگ‌اندیشه‌مندانی که در پی رهنمودهایی پرقدر و طرح مقوله‌هایی نو، به شناخت سرزمین تاریخی ایران کمک می‌کنند، به هر دو مقصدی که نام بردیم پاسخی پرقدر داده‌اند؛ ازیک‌سوی به طرح سخنی ناب بر سرفصل‌های میان‌دانشی پرداخته‌اند و ازدیگرسوی، یادآور شاخص‌هایی از ایران‌شناختِ میان‌دانشی شده‌اند که روی به گام‌هایی بعدی دارد؛ جایی که محفلی نو، راه پژوهش‌ها را خواهد گشود. شناختِ تاریخ ایران، شوق برای به‌دست‌دادن فضایی میان‌دانشی، برای ایران‌شناختی متّکی بر عشق به بازیافت حقیقت و ـ ازدیگرسوی ـ برخورداری از روحیه‌ای نواندیش را به صحنه می‌آورد؛ روحیه‌ای که گزارشگران علمی‌‌ـ‌تاریخیِ پرقدر ما ـ به‌دلیل محدودیت‌هایی که ذاتی نظام (کلاسیک) آموزشی دانشگاه‌ها است ـ تنها در محفل‌های آزاد علمی به میان می‌آورند؛ جایی که جهان‌بینی علمی، ناپذیرای مرزهای قراردادی می‌شود.
